Nieuws
Perscommuniqués
Colloquium
Laatste 5 gegevensbanken
Publicaties
Om de transparantie en informatieverstrekking te bevorderen, publiceert het FPB regelmatig de methoden en resultaten van zijn werkzaamheden. De publicaties verschijnen in verschillende reeksen, zoals de Vooruitzichten, de Working Papers en de Planning Papers. Sommige rapporten kunnen ook hier geraadpleegd worden, evenals de nieuwsbrieven van de Short Term Update die tot 2015 werden gepubliceerd. U kunt op thema, publicatietype, auteur en jaar zoeken.
Het Federaal Planbureau heeft op 17 oktober 2014 de vijfde editie van zijn driejaarlijkse langetermijnenergievooruitzichten gepubliceerd. Het rapport beschrijft een Referentiescenario tot 2050 en toont daarbij aan er een belangrijke kloof bestaat tussen dit Referentiescenario en de inspanningen die nodig zijn om op koers te blijven voor het Europese Klimaat- en Energiekader tegen 2030 en de transitie naar een koolstofarme economie tegen 2050. Die analyse onderstreept dan ook de nood aan bijkomend beleid en maatregelen. Die vaststelling vormde de aanleiding voor het schrijven van deze Working Paper waarin drie beleidsscenario’s worden geanalyseerd die verenigbaar zijn met de uitdagingen aangestipt door de Europese Raad op het vlak van broeikasgasemissiereducties tegen 2030 en 2050. De paper beschrijft de impact op het Belgisch energiesysteem, naast een aantal welbepaalde milieu- en socio-economische effecten.
Working Papers - Working Paper 03-15 (en),
Deze Working Paper toont de methodologische vooruitgang die werd geboekt in de projectie van de internationale migratie. De nieuwe methodologie steunt op een analyse van migratiestromen per nationaliteit en statistieken inzake de migratiemotieven om te bepalen of economische variabelen relevant zijn als determinant van de migratie. Indien relevant, wordt de impact van de economische determinanten op de immigratie geraamd met behulp van econometrische methoden. De methodologie houdt tevens rekening met een context van toenemende globalisering en mobiliteit alsook met een verwachte groei van de wereldbevolking die bevorderlijk zijn voor de internationale migratiestromen (immigratie en emigratie). Ten slotte zorgt de methodologie voor meer stabiliteit in de langetermijnprojecties van de migratie, en dus ook van bevolking; de jaarlijkse herzieningen van de migratie op lange termijn zullen minder afhankelijk zijn van de kortetermijnevolutie van de migratiestromen.
Working Papers - Working Paper 02-15 (en), (fr),
In deze studie wordt een traditionele decompositieanalyse (shift-share) gebruikt om de impact van drie effecten op de evolutie van de uurloonkosten in België te bepalen: verschuivingen in de bedrijfstakverdeling van het arbeidsvolume (het compositie-effect), veranderingen in de werkgelegenheidsstructuur naar werknemerscategorie in de bedrijfstakken (het structuureffect van de werkgelegenheid) en de ontwikkelingen in de uurloonkosten van de individuele categorieën loontrekkenden (het looneffect).
Working Papers - Working Paper 01-15 (fr),
In deze studie onderzoeken we de loonsverhogingen in België tussen 2000 en 2010. Meer specifiek trachten we te bepalen in welke mate de evolutie van de kenmerken van de arbeidskrachten (samenstellingseffecten) een impact heeft gehad op die verhogingen. Daartoe analyseren we zowel op geaggregeerd als gedesaggregeerd niveau, de verhogingen van het gemiddelde reële loon binnen 28 bedrijfstakken aan de hand van gegevens uit de Enquête naar de structuur en de verdeling van de lonen (SES). De SES-enquête levert, samen met gegevens van de Rijksdienst voor Sociale Zekerheid, gedetailleerde informatie over de lonen alsook een groot aantal kenmerken van de arbeidskrachten.
Onze analyse is hoofdzakelijk gestoeld op de loonopsplitsingsmethode van Oaxaca (1973) en Blinder (1973). De resultaten tonen dat de samenstellingseffecten belangrijk waren tijdens de bestudeerde periode, zowel op geaggregeerd niveau als binnen de afzonderlijke bedrijfstakken. Hoewel de samenstellingseffecten een bepalende rol spelen in de loonsverhogingen van de bedienden, is hun bijdrage gemiddeld genomen negatief en aanzienlijk geringer voor de arbeiders. Op geaggregeerd niveau heeft de toename van de gemiddelde leeftijd van de werknemers, van de scholingsgraad en van de aanwezigheid van bepaalde beter bezoldigde beroepsgroepen het meest bijgedragen tot de loonsverhogingen tijdens die periode. De sectorale verdeling van de werkgelegenheid, de uitbreiding van het deeltijds werken en het groter aandeel vrouwen, daarentegen, hebben, zij het in mindere mate, geleid tot loonsverlagingen.
Working Papers - Working Paper 11-14 (fr),
Working Papers - Working Paper 10-14 (nl),
Deze Working Paper presenteert de methodologie die het Federaal Planbureau momenteel hanteert bij het opstellen van de huishoudensvooruitzichten tegen 2060 in België. Die methodologie maakt gedetailleerde projecties mogelijk van het aantal huishoudens (op niveau van de arrondissementen) volgens het type huishouden en naargelang de feitelijke toestand en niet de rechtstoestand. Zodoende houden de vooruitzichten rekening met de verschillende samenlevingsvormen, zoals het samenwonen, eenoudergezinnen, alleenstaande huishoudens... Ze verzekeren tevens de coherentie met de nationale bevolkingsvooruitzichten die sinds verschillende jaren worden gepubliceerd door het Federaal Planbureau en de Algemene Directie Statistiek en gebaseerd zijn op de zogenaamde componentenmethode.
Working Papers - Working Paper 09-14 (fr),
Vanwege het fundamenteel belang van onderzoek en ontwikkeling (O&O) voor technologische vooruitgang en het gekend marktfalen in kenniscreatie, verleent een grote meerderheid van OESO-landen directe of indirecte steun voor O&O-activiteiten van ondernemingen. Bij de evaluatie van overheidssteun ligt de focus meestal op de mate waarin subsidies of fiscale voordelen O&O-projecten aanmoedigen die bedrijven zonder ondersteuning niet zouden verrichten (zogenaamde inputadditionaliteit). In sommige recente studies wordt ook gekeken naar outputadditionaliteit, namelijk de impact van overheidssteun op product- en procesinnovatie of productiviteit. Er zijn ook een beperkt aantal studies waarin wordt gekeken naar de mogelijke gevolgen van overheidssteun voor de aard van O&O-activiteiten (gedragsadditionaliteit), bijvoorbeeld of er door steun een verschuiving is naar meer risicovolle maar potentieel meer winstgevende O&O-projecten.
Working Papers - Working Paper 08-14 (en),
Recente transportstudies geven aan dat het autogebruik in vele ontwikkelde landen een verzadigingspunt heeft bereikt. Vooral in grootstedelijke gebieden neemt het vervoer per auto af ten gunste van trage transportmodi en openbaar vervoer. Ook stelt men een verandering vast in het verplaatsingsgedrag van jonge volwassenen, met onder meer een daling van het bezit en het gebruik van de auto. Onze analyse van het woon-werk en woon-schoolverkeer in België toont een vergelijkbare evolutie. De resultaten zijn gebaseerd op recente mobiliteitsgegevens van de Belgische Labour Force Survey (LFS, 2001-13) en de Socio-Economische Enquête van 2001.
Working Papers - Working Paper 07-14 (en),
Deze paper beschrijft de modellen van de publieke uitgaven voor acute en langdurige gezondheidszorg die op het FPB werden ontwikkeld met het oog op de projecties van deze uitgaven op middellange en lange termijn. De acute zorguitgaven worden verklaard door het inkomen, de leeftijdssamenstelling van de bevolking, de werkloosheidsgraad en de medische technologische vooruitgang. Deze laatste variabele wordt benaderd door middel van twee indicatoren, met name het aantal goedkeuringen van nieuwe geneesmiddelen (op basis van Farmanet-gegevens) en van niet-farmaceutische producten (op basis van de Amerikaanse Food and Drug Administration). Op deze laatste indicator na hebben alle genoemde determinanten een kostenverhogend effect op de acute zorguitgaven. De langdurige zorguitgaven worden verklaard door het inkomen, het aandeel van ouderen in de totale bevolking en de levensverwachting van deze ouderen. De uitgaven worden positief beïnvloed door het inkomen en de vergrijzing, waarbij de impact van deze laatste geleidelijk opschuift naar de oudste leeftijdsgroep als gevolg van de toenemende levensverwachting.
Working Papers - Working Paper 06-14 (nl),
Deze working paper beschrijft de nieuwe versie van MODTRIM II, het macroeconomisch kwartaalmodel van het FPB voor het maken van kortetermijnvooruitzichten. De kortetermijnvooruitzichten worden driemaal per jaar gepubliceerd onder de benaming ‘economische begroting’, omdat ze door de federale regering gebruikt worden voor de opmaak van haar begroting en voor begrotingscontroles. Deze working paper bevat geen volledige beschrijving van het model, maar richt zich vooral op de specificatie en de schattingsresultaten van de gedragsvergelijkingen.
Working Papers - Working Paper 05-14 (en),
Deze studie is het antwoord op een vraag van de CRB, en meer bepaald van de bijzondere raadgevende commissie (BRC) voor het Bouwbedrijf. Het geeft de sectorale resultaten van een rapport uit 2011 van de Nationale Bank van België en het Federaal Planbureau dat het antwoord was op de vraag van de federale regering naar een globale studie inzake een fiscale hervorming, die als doel heeft de werkgelegenheid te bevorderen en de competitiviteit van de ondernemingen te ondersteunen. Conform het verzoek van de CRB beschrijven we in dit verslag uitvoerig de impact van enerzijds een btw-verhoging zonder bijkomende maatregelen en anderzijds een btw-verhoging met tijdelijke neutralisering van het effect van die verhoging op de indexering. De overige bestudeerde maatregelen worden vermeld in de bijlage, maar enkel in de vorm van resultatentabellen.
Working Papers - Working Paper 04-14 (fr),
Liberalisering, interne markt, interconnecties, reductie van broeikasgasemissies, hernieuwbare-energiedoelstelling: zijn al deze thema’s te verzoenen ? En zo ja, blijft het licht dan wel branden ? Dat is een grote bekommernis van een aantal spelers op het elektriciteitstoneel, niet in het minst van de Staatssecretaris voor Energie die aansprakelijk is voor het garanderen van de bevoorradingszekerheid. In tijden van toenemende productie door variabele energiebronnen en van vertekende investeringssignalen is het garant staan voor de bevoorradingszekerheid geen evidente klus. Het uitblijven van investeringen in benodigde reservecapaciteit en –worst case scenario- het ontoereikend zijn van de productiecapaciteit kunnen immers leiden tot hoog oplopende kosten voor de maatschappij. In deze Working Paper wordt ingezoomd op het specifieke geval dat het, ondanks alle genomen initiatieven en mechanismen, toch fout zou gaan: een nationale stroompanne die de Belgische economie gedurende 1 uur vleugellam maakt en het prijskaartje dat daaraan vasthangt, wordt bestudeerd.
Working Papers - Working Paper 03-14 (nl),
Deze thematische analyse heeft als doel de voornaamste evoluties te tonen in de consumptieve bestedingen van de huishoudens voor vervoer in België. Daarvoor werd een beroep gedaan op verschillende gegevensbronnen: enerzijds de gegevens uit de nationale rekeningen over de consumptieve bestedingen van de gezinnen (INR, Eurostat) en anderzijds de resultaten van de Huishoudbudgetonderzoeken.
Working Papers - Working Paper 02-14 (fr),
De staatshervorming wordt uitgewerkt op een moment dat belangrijke budgettaire consolideringsmaatregelen nodig zijn om de houdbaarheid van de Belgische overheidsfinanciën op lange termijn te herstellen. Het institutioneel akkoord van 2011 koppelt de hervorming aan een bijdrage van de gefedereerde entiteiten in de budgettaire consolidering. Een dergelijke bijdrage kan worden gemotiveerd door het feit dat de hervorming, door de budgettaire omvang van het federaal niveau te verminderen, zijn beweegruimte en vermogen om het houdbaarheidsprobleem alleen op te lossen, beperkt. De grootte van de bijdrage die nodig is om te vermijden dat die uitdaging moeilijker wordt, wordt geëvalueerd en vergeleken met de herverdeling van het overheidstekort ten gevolge van de hervorming. De analyse is gebaseerd op een scenario van ongewijzigd beleid en gaat uit van verschillende hypothesen inzake de levensduur van de hervorming. De evaluatie toont aan dat de lastenoverdracht naar de deelstaten a priori volstaat om het houdbaarheidsprobleem niet te vergroten, rekening houdend met de beperktere budgettaire omvang van het federaal niveau. De budgettaire omvang en de bevoegdheden van de deelstaten zijn toegenomen, maar de deelstaten zullen een significant deel van het herstel van de houdbaarheid van de overheidsfinanciën op zich moeten nemen.
Working Papers - Working Paper 01-14 (fr),
De afgelopen decennia hebben fragmentatie en offshoring gezorgd voor een reorganisatie van industriële productieprocessen binnen de globale waardeketen. Dalende coördinatiekosten als gevolg van ontwikkelingen in informatie- en communicatietechnologie hebben er toe geleid dat ondernemingen in toenemende mate intermediaire goederen vanuit het buitenland importeren. In ontwikkelde economieën leidt dit tot vrees voor massaal banenverlies. Het meeste academische werk vindt echter geen bewijs dat offshoring de werkgelegenheid negatief beïnvloedt.
Working Papers - Working Paper 16-13 (en),
Deze Working Paper behandelt de financiële en sociale houdbaarheid van ons stelsel van sociale bescherming. De resultaten van de voorliggende publicatie werden voorgesteld op het 20ste Congres van de Franstalige Belgische economisten en gepubliceerd in het congresboek. Bij ongewijzigd beleid en in een context van vergrijzing, wijzen de langetermijnvooruitzichten van de overheidsfinanciën op een belangrijke budgettaire uitdaging. In dat kader worden in deze paper bepaalde pistes gevolgd die steunen op de drie hoofdlijnen van de Europese strategie die tijdens de top van Stockholm 2001 werden uitgetekend. De begrotingsstrategie (eerste hoofdlijn) van het Belgisch stabiliteitsprogramma volstaat op zich niet om de houdbaarheid van de overheidsfinanciën op lange termijn te waarborgen. Deze strategie moet dus worden aangevuld met hervormingen die tot doel hebben de economische groei te ondersteunen (via de werkgelegenheid of de productiviteit, de tweede hoofdlijn) of met hervormingen van de pensioenstelsels (in het kader van de derde hoofdlijn). De sociale gevolgen van hervormingen die de generositeit van de pensioenstelsels aantasten, mogen echter niet uit het oog worden verloren.
Working Papers - Working Paper 15-13 (fr),
Deze working paper beschrijft TransAccount, een rekenmodel om duurzameontwikkelingsscenario’s op te stellen, in het bijzonder hun onderdeel klimaat en energie. Het model is ontworpen om gebruikt te worden met een backcasting methode. Om een scenario met TransAccount op te stellen moeten lange-termijn doelstellingen en hypotheses van een globaal duurzaamontwikkelingsscenario (bij voorbeeld, Piramide of Mozaïek, scenario's gepubliceerd in het 4de Federaal Rapport inzake duurzame ontwikkeling) vertaald worden in kwantitatieve doelstellingen en hypotheses over technologie en consumptie – en productiepatronen. De opgestelde scenario's tonen de noodzakelijke veranderingen, in technologie en consumptie – en productiepatronen, die nodig zijn om te voldoen aan de uitdagingen van een duurzame ontwikkeling.
Working Papers - Working Paper 14-13 (fr), (nl),
Deze Working Paper beschrijft de huidige versie van het HERMES, het macrosectoraal middellangetermijnmodel van het Federaal Planbureau. HERMES wordt gebruikt om op regelmatige basis middellangetermijnvooruitzichten voor de Belgische economie op te stellen. Naast de voornaamste macro-economische aggregaten (bbp, particuliere consumptie, buitenlandse handel, investeringen…), hebben die vooruitzichten tevens betrekking op arbeidsmarktaggregaten, gedetailleerde overheidsfinanciën, energieverbruik en broeikasgassen. Het HERMES-model wordt ook gebruik om de impact te berekenen van beleidsmaatregelen en externe schokken op de Belgische economie.
Working Papers - Working Paper 13-13 (en),
De voorbije twee decennia heeft de liberalisering van de internationale handel zich doorgezet en is de milieuregelgeving strenger geworden, vooral wat betreft de uitstoot van atmosferische gassen. In industrielanden wekte dit de vrees dat emissie-intensieve activiteiten steeds meer in het buitenland zouden worden uitgevoerd. In deze paper wordt een methode ontwikkeld om te testen of emissie-intensieve bedrijfstakken meer intermediaire materialen invoeren. De test wordt toegepast op de Belgische verwerkende nijverheid over de periode 1995-2007. Drie soorten atmosferische emissies worden geanalyseerd: broeikasgassen, verzurende gassen en troposferische ozonprecursoren. De resultaten geven aan dat sectoren die veel verzurende gassen (SO2, NOX en NH3) uitstoten, geneigd zijn meer intermediaire goederen in te voeren. Dat is waarschijnlijk het gevolg van de strengere toepassing van de wetgeving inzake luchtkwaliteit die een rechtstreekse impact heeft op de emissie van verzurende gassen. Dat is evenwel niet het geval voor de emissies van troposferische ozonprecursoren en, in het bijzonder, de broeikasgassen. Wat die laatste betreft, lijkt de toepassing, ondanks een strenge regelgeving, minder strikt.
Working Papers - Working Paper 12-13 (en),
De input-outputtabel voor 2005 is samen met nieuwe versies van de tabellen voor 1995 en 2000 aan een traditionele input-output analyse onderworpen door middel van de gecumuleerde kosten. Hierbij wordt de toegevoegde waarde en intermediaire invoer die in de ganse economie direct en indirect veroorzaakt worden door de leveringen van één bedrijfstak aan de finale vraag ontleed. Op basis hiervan is in deze WP het energieaandeel in de (gecumuleerde) kostenstructuren van de bedrijfstakken en de componenten van de finale vraag onderzocht
Working Papers - Working Paper 11-13 (nl),
De input-outputtabel voor 2005 is samen met nieuwe versies van de tabellen voor 1995 en 2000 aan een traditionele input-output analyse onderworpen door middel van de gecumuleerde kosten. Hierbij wordt de toegevoegde waarde en intermediaire invoer die in de ganse economie direct en indirect veroorzaakt worden door de leveringen van één bedrijfstak aan de finale vraag ontleed. Op basis hiervan is in deze WP nagegaan welke bijdrage tot het bbp iedere component van de finale vraag genereert
Working Papers - Working Paper 10-13 (mix),
De input-outputtabel voor 2005 is samen met nieuwe versies van de tabellen voor 1995 en 2000 aan een traditionele input-output analyse onderworpen door middel van de gecumuleerde kosten. Hierbij wordt de toegevoegde waarde en intermediaire invoer die in de ganse economie direct en indirect veroorzaakt worden door de leveringen van één bedrijfstak aan de finale vraag ontleed. Twee tendensen worden vastgesteld: een toename van de intermediaire invoer in de kostenstructuren (1995-2000) en een desindustrialisering, (2000-2005). Een aantal bijzonderheden zijn ook ontdekt.
Working Papers - Working Paper 09-13 (nl),
In deze Working Paper analyseren we de productie-, inkomens- en werkgelegenheidsmultiplicatoren van de finale vraag voor België, voor de periode 1995-2005. Hierbij wordt meer bepaald gebruik gemaakt van een coherente tijdreeks van input-outputtabellen tegen constante prijzen, voor de jaren 1995, 2000 en 2005, waardoor de evolutie van de multiplicatoren van de finale vraag voor het eerst in België bestudeerd kon worden zonder methodologische breuk en zonder prijseffecten.
Working Papers - Working Paper 08-13 (fr),
In 2011 bestelden de 4 ministers van Energie een haalbaarheidsstudie bij een consortium van drie wetenschappelijke instellingen. Het Federaal Planbureau, ICEDD en VITO werden aangezocht zich te buigen over de vraag of ons huidig energetisch systeem (dat niet alleen elektriciteit omvat, maar ook verwarming, koeling en transport) tegen 2050 kan omgebogen worden naar een 100% hernieuwbaar alternatief, en wat dit dan wel zou kosten. Na een jaar studiewerk kwam dit triumviraat tot het besluit dat een dergelijke doelstelling technisch gerealiseerd kan worden, maar dat er een belangrijke maatschappelijke omslag vereist is waarmeeeen aanzienlijk prijskaartje gemoeid is. Terzelfdertijd vallen er evenwel een aantal baten te rapen, zoals een significante daling van de invoerkosten van fossiele brandstoffen (olie, aardgas en steenkool) die niet alleen onze externe energiefactuur, maar ook de politieke en economische risico’s die gelinkt zijn met deze invoer fors verbetert, een sterke terugval van de broeikasgasemissies waardoor gezondheidsrisico’s en schadekosten sterk ingeperkt kunnen worden en, tenslotte, de mogelijkheid tot aanzienlijke jobcreatie. Deze Working Paper onderzoekt de nettojobcreatie die een maatschappelijke keuze voor veel meer hernieuwbare energie kan teweegbrengen, maar duidt ook op mogelijke valkuilen en vereiste voorwaarden.
Working Papers - Working Paper 07-13 (en),
De analyse die in deze Working Paper wordt voorgesteld, is gebaseerd op de scenario’s van het ontwerp van Prospectieve Studie Elektriciteit (PSE2) opgemaakt door de Algemene Directie Energie van de FOD Economie, K.M.O., Middenstand en Energie in samenwerking met het Federaal Planbureau. De hamvraag in deze analyse is te weten of de totale productiecapaciteit die resulteert uit het betrouwbaarheidscriterium aangenomen in de PSE2 coherent is met de resultaten van een toereikendheidsanalyse van de productie volgens de methodologie gebruikt door ENTSO-E, het Europese netwerk van elektriciteitstransmissienetbeheerders.
Working Papers - Working Paper 04-13 (fr),
Federaal Planbureau
