Nieuws
Perscommuniqués
Colloquium
Laatste 5 gegevensbanken
Publicaties
Om de transparantie en informatieverstrekking te bevorderen, publiceert het FPB regelmatig de methoden en resultaten van zijn werkzaamheden. De publicaties verschijnen in verschillende reeksen, zoals de Vooruitzichten, de Working Papers en de Planning Papers. Sommige rapporten kunnen ook hier geraadpleegd worden, evenals de nieuwsbrieven van de Short Term Update die tot 2015 werden gepubliceerd. U kunt op thema, publicatietype, auteur en jaar zoeken.
Transportmodellen die worden gebruikt voor langetermijnvooruitzichten zouden de impact van gedeelde, geautomatiseerde en elektrische vervoerswijzen moeten weerspiegelen. Deze paper heeft tot doel lessen te trekken uit de bestaande literatuur rond het modelleren van het wagenpark om het PLANET-model – dat wordt gebruikt om vooruitzichten van de transportvraag in België op te stellen – verder te verbeteren.
Het PLANET-model kan nu al gemakkelijk gebruikt worden om de impact voor te stellen van gedeelde en geautomatiseerde wagens op de opportuniteitskosten van de reistijd, de bezettingsgraad en het aantal jaarlijks afgelegde kilometers van wagens.
Working Papers - Working Paper 08-17 (en),
In 2012 waren transportgerelateerde fiscale uitgaven in de personenbelasting goed voor ongeveer 1,9 miljard euro. Daarvan is 1,5 miljard euro toe te schrijven aan het regime voor salariswagens. Dat laatste cijfer komt neer op 4,3 % van de totale ontvangsten van de personenbelasting. Dat een dergelijke omvangrijke subsidie sterke welvaartsverliezen op de transportmarkt genereert, is in eerder werk (Laine en Van Steenbergen, 2016a) al aan bod gekomen. In deze paper bekijken we het regime van salariswagens in een bredere context. We vragen ons af wat de kost is aan de maatschappij van een extra euro inkomsten via de personenbelasting, wanneer we rekening houden met verstoringen op de verschillende markten die door deze belasting worden beïnvloed. In deze studie bekijken we de arbeidsmarkt en de transportmarkt.
Working Papers - Working Paper 07-17 (en),
Aan de hand van de gegevens van de EU-SILC-enquête worden in deze Working Paper de determinanten van het individuele welzijn in België geanalyseerd. Uit die analyse blijkt dat gezondheid, zowel mentaal als fysiek, de belangrijkste determinant van het welzijn van de Belgen is. Een voldoende hoog inkomen hebben om toegang te krijgen tot de gangbare levensstijl in België, werk hebben en omringd zijn door naasten hebben ook een aanzienlijke impact op het welzijn. Dat geldt voor de gemiddelde Belg. Het onderzoek van de verschillende subgroepen toont ook dat die determinanten niet voor alle Belgen een even belangrijke rol spelen. Die resultaten dragen bij tot de werkzaamheden van het FPB rond het onderzoek van aanvullende indicatoren naast het bbp.
Working Papers - Working Paper 04-17 (en), (fr), (nl),
De aanvullende tabel 29 ‘Verworven pensioenrechten in de sociale verzekering’ voor België zal voor de eerste keer in 2017 worden gepubliceerd. Die tabel heeft betrekking op de pensioenstelsels in de sociale verzekering: wettelijke en bedrijfspensioenen, of die al dan niet gefinancierd zijn. Tabel 29 toont de verworven pensioenrechten. Dat zijn de actuele waarden van de pensioenen van de gepensioneerden en het deel van de pensioenrechten dat de toekomstige begunstigden al hebben opgebouwd. Daardoor drukken verworven pensioenverplichtingen geen schuld van de overheid uit en zijn ze geen indicator van de budgettaire of financiële houdbaarheid van de pensioenregelingen en zijn ze alleen geschikt om gebruikt te worden in de nationale rekeningen. Verworven pensioenverplichtingen mogen enkel geïnterpreteerd worden als een activa van de huishoudens in termen van de nationale rekeningen. De Ageing Working Group of de Belgische Studiecommissie voor de vergrijzing evalueren de houdbaarheid van de pensioenstelsels in hun respectievelijke rapporten.
Working Papers - Working Paper 06-17 (en),
Deze studie presenteert een compact model waarmee op een gestileerde, maar dynamische manier kan worden nagedacht over de grote macrobudgettaire aggregaten die relevant zijn voor het vaststellen van de budgettaire trajecten die verenigbaar zijn met de eisen van het preventief luik van het Stabiliteits- en Groeipact inzake structurele vorderingensaldi. Uit de illustratieve simulaties kunnen enkele lessen worden getrokken voor het voeren van het begrotingsbeleid in een referentiekader in structurele termen. Die simulaties tonen onder meer dat – onder bepaalde voorwaarden m.b.t. de mate waarin de budgettaire aanpassingen een permanent effect hebben op de economische activiteit en dus op het potentieel bbp – wanneer geen rekening wordt gehouden met de terugverdieneffecten van de aanpassingen op het onderliggende macro-economische kader, dit nefast kan zijn voor de geloofwaardigheid van de beoogde structurele trajecten.
Working Papers - Working Paper 05-17 (fr), (nl),
In deze Working Paper wordt onderzocht voor welke personen het voordelig is te regulariseren en hoeveel studieperioden zouden worden geregulariseerd in de werknemersregeling. Deze typegevallenstudie houdt rekening met verschillende inkomensniveaus, perioden van betaling van de regularisatiebijdrage, aantal effectieve loopbaanjaren en het aantal geregulariseerde studieperioden. Binnen dezelfde regularisatieperiode duurt het langer voordat het individu een financieel voordeel heeft bij de regularisatie naarmate de inkomens en de loopbaanduur stijgen. Wie in de eerste tien jaar na het behalen van het diploma niet meer kan regulariseren, zou een financieel voordeel kunnen halen bij een regularisatie tijdens de periode van de overgangsmaatregel.
Working Papers - Working Paper 03-17 (nl),
In deze Working Paper worden de voornaamste evoluties in de consumptieve bestedingen van de gezinnen voor vervoer in België voorgesteld. Daarvoor wordt een beroep gedaan op verschillende gegevensbronnen: enerzijds de gegevens uit de nationale rekeningen over de consumptieve bestedingen van de gezinnen (Instituut voor de Nationale Rekeningen, Eurostat) en anderzijds de resultaten van de Huishoudbudgetonderzoeken.
De analyse bestaat uit twee hoofdstukken. In het eerste hoofdstuk worden de gegevens uit de nationale rekeningen over de gezinsuitgaven voor vervoer in België beschreven en wordt er aan de hand van de Eurostat-gegevensbank een vergelijking gemaakt tussen de uitgaven in België en die in de buurlanden en de EU28. In het tweede hoofdstuk worden de resultaten van de Huishoudbudgetonderzoeken onder de loep genomen en wordt de analyse verfijnd door voor een gegeven periode de gemiddelde uitgaven van de Belgische gezinnen op te splitsen naar gewest, leeftijdscategorie en inkomenskwartiel van het gezin.
Working Papers - Working Paper 02-17 (fr),
De Belgische overheidsinvesteringen, en in het bijzonder het deel ervan dat aan infrastructuur wordt besteed ligt relatief laag in historische context en in vergelijking met de buurlanden.. Een simulatie met het QUEST III- model van de Europese Commissie suggereert dat een permanente stijging van de overheidsinvesteringen met 0,5% van het bbp leidt tot een groei in bbp, particuliere consumptie en particuliere investeringen. De impact van alternatieve financieringsmechanismen wordt vergeleken. Ten slotte blijkt dat een budget-neutrale verschuiving van overheidsinvesteringen ten gunste van infrastructuurwerken belangrijke voordelen oplevert in termen van het bbp en zijn belangrijkste componenten, en dit reeds op middellange termijn.
Working Papers - Working Paper 01-17 (en), (en),
Deze Working Paper presenteert, op basis van informatie beschikbaar tot juli 2016, een projectie bij ongewijzigd beleid tot 2030 van de bevolking met een risico op armoede of sociale uitsluiting in België, zoals bepaald in het kader van de Europa 2020-strategie. Die bevolking zou tenderen naar 2,232 miljoen in 2018, wat 418 000 meer is dan de doelstelling van de Europa 2020- strategie. Tegen 2030 zou haar aandeel slinken tot 16,1 %. Dit is 5,6 procentpunt hoger dan wat de VNAgenda 2030 voor Duurzame Ontwikkeling als doelstelling zou vooropstellen.
Working Papers - Working Paper 12-16 (en), (fr), (nl),
Deze paper analyseert de omvang en de verkeerseffecten van bestaande pendelsubsidies in België. Met behulp van de meest recente data over de behandelingen van terugbetalingen voor werkgevers en subsidies binnen het derdebetalerssysteem van het spoor wordt het PLANET-model hiertoe aangepast. We vinden sterke verschillen in subsidiegraad naargelang van de modus waarmee gependeld wordt en het type terugbetaling. Pendelen met een eigen wagen wordt doorgaans weinig, of helemaal niet, gesubsidieerd. Pendelen met een bedrijfswagen, fiets of openbaar vervoer wordt sterk gesubsidieerd. Beleidssimulaties tonen het belang van pendelsubsidies in het sturen van de modale verdeling. Zowel de vrijstelling in de personenbelasting van de werkgeverstussenkomst en het derdebetalerssysteem sturen het verkeer licht in de richting van openbaar vervoer, terwijl ze ook bijdragen aan langere pendelafstanden.
Working Papers - Working Paper 11-16 (en),
Deze Working Paper presenteert de projectiemethode van de interne migratie die vanaf 2016 werd opgenomen in de demografische vooruitzichten die door het Federaal Planbureau en de Algemene Directie Statistiek werden gepubliceerd. De methode is gebaseerd op de migratie-intensiteit tussen arrondissementen, in plaats van op emigratiegraden van het ene arrondissement naar het andere. De migratie-intensiteit maakt het niet alleen mogelijk rekening te houden met de bevolking van het arrondissement van herkomst (bevolking die risico loopt), maar ook met de bevolking in het arrondissement van bestemming (als indicator van aantrekkelijkheid). De toekomstige evolutie van de migratie-intensiteit is op korte termijn een voortzetting van de meest recente trends die werden waargenomen over een geheel van preferentiële migratiestromen tussen arrondissementen. Op lange termijn wordt de migratie-intensiteit verondersteld constant te zijn.
Working Papers - Working Paper 10-16 (en),
Deze paper onderzoekt de impact van de sluiting en sequentiële heropstart van enkele kerncentrales op de groothandelsprijzen voor elektriciteit op de Belgische elektriciteitsbeurs met behulp van een duale methode. In de eerste benadering worden publieke hoge-frequentiemarktgegevens gebruikt om een robuust statistisch model te ontwikkelen dat wordt ingezet om het effect te onderzoeken van variaties in nucleaire elektriciteitsopwekking op de groothandelsprijzen. Het kwantificeren van dit fenomeen, ook het merit-order effect genoemd, met behulp van econometrische methodes komt neer op een geschatte prijsdaling van gemiddeld ongeveer 10 €/MWh per jaar voor een nucleaire capaciteitsverhoging van 2,5 GW. Het belang en de impact van de openheid van de Belgische markt en haar sterke afhankelijkheid van grensoverschrijdende energie-uitwisselingen komt daarbij duidelijk naar voren. Naast deze empirische benadering wordt het optimalisatie-instrument Crystal Super Grid gebruikt om de impact te becijferen van de herwonnen beschikbaarheid van kernreactoren op tal van indicatoren die het Belgische en Europese elektriciteitslandschap kenmerken. Er is een positief effect merkbaar op de algemene welvaart, het consumentensurplus en de CO2-emissies. Voor de prijzen bevestigt deze analyse het negatieve merit-order effect dat gemiddeld 3,8 €/MWh over een jaar zou bedragen. Volgens deze analyse kunnen evenwel tijdelijke uurverschillen van 30 €/MWh optreden. De paper beschrijft vervolgens de mogelijke oorzaken van de verschillen tussen de twee benaderingen.
Onze bevindingen hebben belangrijke beleidsimplicaties omdat ze aantonen dat er rekening moet worden gehouden met de neerwaartse impact van een verlengde nucleaire elektriciteitsopwekking op de groothandelsprijzen voor elektriciteit bij het herzien van (de kalender in) de wet op de kernuitstap aangezien deze de noodzakelijke overschakeling naar een koolstofarme economie kan vertragen.
Working Papers - Working Paper 09-16 (en), (fr), (nl),
Het PLANET-model, dat door het Federaal Planbureau werd ontwikkeld in het kader van een samenwerkingsakkoord met de FOD Mobiliteit en Vervoer, maakt het mogelijk de langetermijnevolutie van de transportvraag in België te berekenen. De transportvraag omvat zowel het personenvervoer als het goederenvervoer en wordt opgesplitst volgens vervoerswijze. Voor het spoorvervoer steunt de projectie van de vraag op de hypothese dat de gemiddelde snelheid op het spoornetwerk constant blijft over de projectieperiode. Het PLANET-model houdt dus geen rekening met de capaciteit van de spoorinfrastructuur of veronderstelt met andere woorden dat elke stijging van de vraag kan opgevangen worden door het netwerk zonder afbreuk te doen aan de kwaliteit van de dienstverlening. Aangezien de benuttingsgraad van bepaalde spoorlijnen momenteel al zeer hoog is, was het nodig de analysecapaciteit van PLANET uit te breiden om de impact van de toekomstige vraag naar het spoorvervoer op de benuttingsgraad van het netwerk te ramen. Die diagnose, die op een fijn geografisch niveau (baanvakken) werd uitgevoerd, is nuttig en interessant, onder meer voor de spoorwegondernemingen en de overheid in het kader van de spoorweginvesteringsplannen.
Working Papers - Working Paper 08-16 (fr),
Deze Working Paper presenteert een eerste balans van de vooruitgang van België naar de 17 duurzame-ontwikkelingsdoelstellingen tegen 2030, die door de VN aangenomen werden. Deze balans steunt op 31 indicatoren uit de gegevensbank van duurzame-ontwikkelingsindicatoren die reeds bestond op het Federaal Planbureau. Deze Working Paper presenteert ook de gebruikte methodologieën om de indicatoren te kiezen en om hun evolutie ten opzichte van hun doelstelling te evalueren. Deze balans toont dat in verscheidene domeinen bijkomende inspanningen vereist zijn om de duurzame-ontwikkelingsdoelstellingen tegen 2030 te bereiken.
Working Papers - Working Paper 07-16 (fr), (nl),
Recente studies tonen het belang aan van startende en jonge bedrijven voor jobcreatie, productiviteit en economische groei. Sommige onderzoekers stellen dat de dalende toetreding van nieuwe ondernemingen, voor een deel de, in de meeste OESO‑landen vastgestelde, groeivertraging van de productiviteit kan verklaren. België onderscheidt zich ongunstig van andere landen met een zeer lage startupratio. Deze paper biedt een overzicht van empirische studies voor verschillende landen, aangevuld met bijkomende analyses van de rol van jonge bedrijven in de bedrijfstakdynamiek van werkgelegenheid en productiviteit in België en besluit met een bespreking van de implicaties voor het economisch beleid.
Working Papers - Working Paper 06-16 (en),
In deze paper wordt een analyse gemaakt van de interregionale input-outputtabel voor België voor het jaar 2010. Die tabel werd in 2015 door het Federaal Planbureau (FPB) geconstrueerd, in het kader van een overeenkomst met de statistische autoriteiten van de drie gewesten (BISA, SVR en IWEPS). Twee klassieke input-outputanalyses gebaseerd op de toepassing van het Leontief-model op de interregionale input-outputtabel worden hier gepresenteerd: de afleiding van de multiplicatoren per regio en de berekening van de regionale toegevoegde waarde en de regionale werkgelegenheid direct en indirect gegenereerd door de finale vraag.
Working Papers - Working Paper 05-16 (fr), (nl),
Met de zesde staatshervorming is een deel van de personenbelasting overgeheveld naar de gewesten. Bovendien worden in ESR2010 bepaalde fiscale uitgaven die in ESR95 gedeeltelijk verrekend werden als negatieve ontvangsten verrekend als overheidsuitgaven. Die aanpassingen rechtvaardigen een herziening van de modellering van de personenbelasting, zowel voor de korte- en middellangetermijnprojecties van het FPB als voor de impactstudies. In het nieuwe model wordt een onderscheid gemaakt tussen de ‘voorgeheven’ belasting (bedrijfsvoorheffing en voorafbetalingen) en de ‘ingekohierde’ belasting (die het verschuldigde bedrag voor de regionale en lokale opcentiemen bepaalt). Hierdoor wordt de samenhang met de macro-economie verbeterd en wordt er expliciet rekening gehouden met het ritme van de inkohieringen.
Working Papers - Working Paper 04-16 (fr),
Deze studie bestudeert hoe de huidige subsidie van bedrijfswagens voor privégebruik de mobiliteits-keuzes van de werknemer in kwestie beïnvloedt. We verduidelijken ten eerste hoe het bezit van een bedrijfswagen het aantal wagens dat een huishouden bezit beïnvloedt, naast variabelen als de waarde van een wagen en grootte van de motor. Ten tweede gaan we het effect na op het gebruik van de wagen. We onderzoeken de kans dat een wagen wordt gebruikt voor verplaatsingen voor pendelverkeer en andere motieven, net als de gemiddelde afstand van dergelijke verplaatsingen. Deze analyse gebeurt op basis van BELDAM, een rijke dataset over het mobiliteitsgedrag van de Belgen.
Working Papers - Working Paper 03-16 (en),
In deze paper wordt een analyse gemaakt van het belang van de sector van alcoholische dranken voor de Belgische economie, met een bijzondere focus op bier. Vooreerst wordt een beeld gegeven van het recente verloop van de productie, de in- en uitvoer en het binnenlands verbruik van alcoholische dranken. Die analyse op productniveau wordt aangevuld met een bespreking van de bedrijfstak van de vervaardiging van alcoholische dranken, waarbij de productie, de toegevoegde waarde, de investeringen en de werkgelegenheid aan bod komen. Tot slot worden op basis van de input-outputtabellen van 2010 de productie-, inkomens- en werkgelegenheidsmultiplicatoren gepresenteerd en wordt de totale bijdrage aan het Belgische bbp en de werkgelegenheid berekend van de integrale productie- en distributieketen van geproduceerde en ingevoerde alcoholische dranken.
Working Papers - Working Paper 02-16 (mix),
De verbetering van de werking van het Stabiliteits- en Groeipact (SGP) ligt weer op tafel, temeer omdat de daling van de overheidsinvesteringen als gevolg van de fiscale aanpassingsprocessen die ingevoerd zijn volgens de huidige regels van het Pact gezien wordt als een rem op de toekomstige economische groei. Tijdens de discussies over een herziening van het Pact in 2005, suggereerden verschillende belangrijke auteurs (bijvoorbeeld: Blanchard en Giavazzi in CEPR van februari 2004) om terug te grijpen naar een gouden regel waarbij de investeringsuitgaven, verminderd met de afschrijvingen, niet in het tekort verrekend worden. Het Pact werd in 2015 herzien, maar dat voorstel werd niet aangenomen. Deze paper stelt een nieuwe poging voor om een adequate verrekening van de investeringen in het Pact op te nemen door de formule van de MTO (middellangetermijndoelstelling voor het begrotingsevenwicht) te wijzigen, zonder de andere dimensies van de huidige formule uit het oog te verliezen: de gedeeltelijke voorziening van de zogenaamde vergrijzingskosten en de versnelde schuldafbouw voor landen met een hoge schuldgraad. Zo wordt het programma van overheidsinvesteringen het kernstuk van het structurele regeringsbeleid en niet het eerste instrument van een cyclisch beleid.
Working Papers - Working Paper 01-16 (en),
In deze studie onderzoeken wij de uitstroomkansen uit werkloosheid naar opleiding niveau in België tijdens twee periodes die gekenmerkt werden door respectievelijk sterke (2002-2007) en zwakke (2009-2014) economische groei. Onze geraamde uitstroomkansen bevestigen dat jonge werklozen met een diploma hoger onderwijs aanzienlijk meer kans hebben om de werkloosheid te verlaten. Bovendien namen de uitstroomkansen van laag- en middelhooggeschoolde schoolverlaters duidelijk af tussen de twee periodes. De sanctie voor een lager opleidingsniveau steeg licht, terwijl het voordeel voor hoger onderwijs van het lange type versterkt werd. Tot slot blijkt uit onze resultaten dat er aanmerkelijke heterogeniteit bestaat volgens gewest van verblijf en geslacht.
Working Papers - Working Paper 10-15 (en),
Deze paper wil de lange termijn effecten op het verkeer, het leefmilieu en de openbare financiën van de geplande hervormingen in de brandstoffiscaliteit in België analyseren. In het kader van een omvangrijke belastinghervorming plant de federale overheid een gelijkschakeling van de diesel en benzineaccijnzen over de periode 2016-2018.
Working Papers - Working Paper 09-15 (en),
Deze studie presenteert een methode om de jaarlijkse verandering van de schuldgraad in drie componenten op te splitsen: een cyclische, een structurele en een eenmalige component. Dit maakt het mogelijk om de structurele voorwaarden voor een positief of negatief sneeuwbaleffect te identificeren. Uit de studie blijkt dat de cyclische component van de wijziging van de schuldgraad belangrijk kan zijn en, naargelang van het jaar, het structureel karakter van de endogene wijziging van de schuld gedeeltelijk kan verbergen. De methode wijkt af van de ramingsmethode van de voor conjunctuurinvloeden gecorrigeerde schuld van de Europese Commissie. In vergelijking met die laatste, wordt een cyclische component geraamd die sterker gecorreleerd is met het niveau en de variatie van de output gap. Tot slot bespreekt de studie de wenselijkheid en de mogelijkheid om in deze benadering rekening te houden met een evenwichtsniveau voor de inflatie en voor de rentevoet.
Working Papers - Working Paper 08-15 (fr),
Deze studie bespreekt de productie en het gebruik van ICT in België en identificeert waar het land ten opzichte van de buurlanden sterk of zwak in staat. Het betreft zowel ICT-goederen als -diensten, met de kanttekening dat de productie van de diensten bijna zeven keer zo hoog is als die van de goederen. Het gebruik wordt in deze studie beperkt tot het gebruik als productiemiddel, niet als consumptiegoed. De ICT-bedrijfstakken kenmerken zich in de Belgische economie als dynamische bedrijfstakken, met een hoge toetredingsratio, een hoge arbeidsproductiviteit en een relatief hoge rendabiliteit. De ICT-diensten leveren bovendien een belangrijke bijdrage tot de buitenlandse handel. De ICT is sterk met de Belgische economie verweven. Ten opzichte van de buurlanden is het aandeel van de ICT in de economie echter klein. Ook ten opzichte van de buurlanden is het aandeel in de buitenlandse handel van goederen klein en valt de innovatie in termen van patentaanvragen tegen. Het ICT-kapitaal levert naar verhouding een minder sterke bijdrage tot de economische groei. Die bijdrage lijkt bovendien af te nemen. Binnen de Belgische ICT steekt de telecommunicatie relatief gunstig af, met een relatief groot aandeel in de economie en de uitvoer van diensten. In België is ze de belangrijkste gebruiker van ICT-producten en kan zo een motor voor de ontwikkeling van ICT zijn.
Working Papers - Working Paper 07-15 (nl),
Deze paper analyseert de langetermijntrend van de Belgische economische groei en de recentere evolutie van de arbeidsproductiviteit, waaronder de impact van de crisis. De oorzaken van de dalende trend van de productiviteitswinsten worden aangeduid door de structurele veranderingen in de economie te analyseren en de groeiverklarende methode toe te passen op sectorgegevens. Tot slot worden mogelijke beleidsmaatregelen uiteengezet die de negatieve kortetermijnimpact op de totale vraag beperken en de positieve impact op de groei van de arbeidsproductiviteit vergroten.
Working Papers - Working Paper 06-15 (en),
Federaal Planbureau
