Nieuws
Perscommuniqués
Colloquium
Laatste 5 gegevensbanken
Thema's
De studies van het FPB beslaan 11 hoofdthema’s: Arbeidsmarkt, Duurzame ontwikkeling, Energie, Internationale economie, Macro-economische vooruitzichten en analyses, Milieu-economische rekeningen en analyses, Overheidsfinanciën, Sectoralerekeningen en -analyses, Sociale bescherming, demografie en toekomstverkenning, Structurele Studiën, Transport.
Uit de eerste resultaten van het AI Diffuse project van de OESO, waaraan België, samen met negen andere landen, deelneemt, blijkt dat het gebruik - en zeker de eigen ontwikkeling van KI - bij ondernemingen nog vrij beperkt is. In België is die wel relatief hoog in vergelijking met andere landen. Er zijn voorlopig weinig aanwijzingen van een positieve impact van KI op de productiviteit van ondernemingen. Van de deelnemende landen heeft België wel het sterkst positieve verband tussen KI en productiviteit.
Dit artikel stelt schattingen voor van de mark-ups in verschillende bedrijfstakken binnen de Belgische marktsector over de periodes 1997-2008 en 2009-2020. De mark-up laat toe om de intensiteit van de concurrentie in een sector te evalueren. Onze resultaten tonen dat de concurrentie gemiddeld zwakker is in de diensten dan in de maakindustrie (of verwerkende nijverheid). Binnen de maakindustrie zijn er weinig verschillen tussen sectoren en doorheen de tijd. Binnen de diensten is er meer variatie.
Uit een nieuwe evaluatie van overheidssteun voor O&O in België blijkt dat de subsidies door de drie gewesten en de federale gedeeltelijke vrijstelling van bedrijfsvoorheffing voor onderzoekers wellicht geholpen hebben bij het optrekken van de O&O-uitgaven in België. De resultaten zijn minder positief voor een aantal voordelen die de federale overheid toekent via de vennootschapsbelasting. Aangezien deze belastingvoordelen het leeuwendeel uitmaken van de snel stijgende budgettaire kosten van overheidssteun voor O&O, zou de efficiëntie van de overheidssteun kunnen worden verhoogd.
Regionale subsidies en sommige belastingvoordelen moedigen bedrijven aan om hun investeringen in onderzoek en ontwikkeling (O&O) te verhogen. Sommige via de vennootschapsbelasting verleende voordelen lijken weinig doeltreffend of leiden zelfs tot verdringing van de eigen uitgaven van bedrijven. Deze belastingvoordelen maken het leeuwendeel uit van de snel stijgende budgettaire kosten van overheidssteun voor O&O van bedrijven. De efficiëntie van belastingvoordelen voor O&O kan worden verhoogd door een plafond in te voeren voor het totale bedrag aan overheidssteun dat bedrijven kunnen ontvangen, zoals ook blijkt uit internationaal onderzoek.
De langetermijngroei van de economie hangt nauw samen met de productiviteit van de productiefactoren en de evolutie ervan. In de loop van de voorbije jaren is de groei van de arbeidsproductiviteit in Europa en in België echter gedaald. Die daling verklaart ten dele de verschillen in de economische resultaten binnen de Europese Unie en tussen Europa en de rest van de wereld.
Om de productiviteitsontwikkeling beter te begrijpen, is een aangepast statistisch instrument nodig op basis waarvan een sectorale analyse kan worden gemaakt van de basistrends van de economie. Het Federaal Planbureau (FPB) werkt daartoe samen met andere instellingen aan een door het zesde kaderprogramma van de Europese Unie gefinancierd project om de EUKLEMS-databank te ontwikkelen (zie ook http://www.euklems.net).
Die databank bevat de variabelen die het mogelijk maken de productiviteitsontwikkeling te onderzoeken op bedrijfstakniveau op basis van verschillende methodes voor de ontwikkeling van productiviteitsmetingen.
Het FPB blijft het Belgisch luik van die internationale databank periodiek actualiseren.
Om de productiviteitsontwikkeling te voorspellen, moet men kennis verwerven over de factoren die haar beïnvloeden. Het FPB spitst zich binnen zijn onderzoeksopdrachten vooral toe op het beter begrijpen van de rol van de volgende determinanten:
Technologie en kapitaalaccumulatie
Het beschikbare kapitaal - zowel de kwantiteit als de kwaliteit ervan - vormt een belangrijke determinant van de arbeidsproductiviteit waarvan de evolutie bepalend is voor de groei op lange termijn. Door middel van investeringen stellen ondernemingen enerzijds meer en anderzijds kwalitatief betere uitrusting, die beantwoordt aan de nieuwste technologische ontwikkelingen, ter beschikking aan hun werknemers.
Het FPB bestudeert de impact van investeringen op de productiviteit van de Belgische ondernemingen. Bijzondere aandacht gaat hierbij naar de bijdrage van de ICT-investeringen.
Innovatie en technologische vooruitgang
De productiviteitsontwikkeling hangt nauw samen met innovatie en technologische vooruitgang. Naast de technologische vooruitgang die vervat is in het ondernemingskapitaal dankzij de investeringen, is er de technologische vooruitgang die door de onderneming zelf wordt ontwikkeld via product-, proces-, marketing- of organisatorische innovaties. Die technologische vooruitgang is belangrijk omdat die niet onderworpen is aan de wet van de afnemende meeropbrengsten en dus aan de basis zou kunnen liggen van een forse stijging van de levensstandaard op lange termijn.
Het FPB onderzoekt de determinanten van de innovatie en maakt een evaluatie van de Belgische innovatiesystemen in vergelijking met onze buurlanden.
Het FPB heeft, in het kader van een coventie met het Waals Gewest, bijgedragen tot de ontwikkeling van een databank die een internationale vergelijking van indicatoren van het Waalse innovatiesysteem mogelijk maakt. Volgens een vergelijkbare benadering en in samenwerking met de FOD Wetenschapsbeleid ontwikkelt het een databank met de voornaamste indicatoren van innovatie voor België. U kunt de databank raadplegen op de site www.innovationdata.be.
Ondernemerschap en marktwerking
De groei van de productiviteit houdt gedeeltelijk verband met het vermogen van het land om productieve activiteiten te ontwikkelen, d.w.z. ondernemingen op te richten en uit te bouwen. Op dat vlak spelen de marktstructuur en de concurrentiegraad een belangrijke rol.
Het FPB onderzoekt maatstaven om abstracte begrippen als marktstructuur en concurrentie te meten en zo te oordelen over eventuele belemmering van concurrentie. Ook onderzoekt het FPB in hoeverre de werking van de markt leidt tot onnodig hoge prijzen en/of prijsstijgingen. Waar de marktwerking faalt is regulering – of juist deregulering – aangewezen.
Federaal Planbureau
